Trafik Kuralları ve Çevre Bilgisi Ders Notları : 2021 Yılı Yeni Müfredat

Trafik kuralları ve çevre bilgisi ehliyet sınavında en çok soru çıkan bölümdür. Bu nedenler kanun ve yönetmelikler bilinmeli ve trafik tanımları üzerinde yeterince durulmalıdır.

Ehliyet sınavında her biri 2 puan olan 50 sorunun 23 tanesi trafik kuralları ve çevre bilgisinden çıkacağı için bu konu dikkatlice çalışılmalı ve online denemelerimize katılarak bilgilerin pekişmesi sağlanmalıdır.

Ders notuna göz attıktan sonra ehliyet sınav soruları sayfamızdan online ehliyet denemeleri, çıkmış ehliyet soruları ve çıkabilecek ehliyet deneme sorularını çözerek ehliyet sınavına daha da hazır hale gelebilirsiniz.

Trafik ile İlgili Görevli Kuruluşlar ve Komisyonlar Nelerdir?

Karayolları Genel Müdürlüğünün görev ve yetkileri nelerdir?

• Karayollarında can ve mal güvenliği yönünden gerekli düzenleme ve işaretlemeleri yaparak önlemleri almak ve aldırmak,
• Karayollarında hız sınırları belirlemek ve işaretlemek,
• Karayollarında, gerekli önleyici teknik tedbirleri almak veya aldırmak,

• Karayollarında trafik güvenliğini ilgilendiren kavşak, durak yeri, aydınlatma, yol dışı park yerleri ve benzeri tesisleri yapmak, yaptırmak veya diğer kuruluşlarca hazırlanan projeleri tetkik ve uygun olanları tasdik etmek,
• Yetkili birimlerce veya trafik zabıtasınca tespit edilen trafik kaza analizi sonucu, altyapı ve yolun fiziki yapısı ile işaretlemeye dayalı kaza sebepleri göz önünde bulundurularak önerilen gerekli önlemleri almak veya aldırmak,
• Karayolların Yapım ve bakımını üstlenmek.
• Tüm karayollarındaki işaretleme standartlarını tespit etmek ve kontrol etmek,

Emniyet Genel Müdürlüğünün görev ve yetkileri nelerdir?

• Trafik kazası neticesinde hastalanan veya yaralananların bakımlarını sağlayacak tedbirlerin süratle alınmasına yardımcı olmak ve yakınlarına haber vermek,
• Araçların tescil işlemlerini yaparak belge ve plakalarını vermek,
• Sürücülerin belgelerini vermek.
• Ülke çapında taşıtların ve sürücülerin sicillerini tutmak, bunlara ilişkin teknik ve hukukî değişiklikleri işlemek, işlettirmek, istatistiksel bilgileri toplamak ve değerlendirmek,

• Araçlarda bulundurulması gerekli belge ve gereçleri, sürücüleri ve bunlara ait belgeleri, sürücülerin ve karayolunu kullanan diğer kişilerin kurallara uyup uymadığını, trafik düzenlemelerinin ve çeşitli tesislerin uygun olup olmadığını denetlemek,
• Trafiği düzenlemek ve yönetmek, el koyduğu trafik kazalarında trafik kaza tespit tutanağı düzenlemek,
• Trafik suçu işleyenler hakkında tutanak düzenlemek, gerekli işlemleri yapmak ve takip etmek,

Milli Eğitim Bakanlığı (M.E.B) Görev ve Yetkileri Nelerdir?

• Motorlu taşıt sürücülerinin yetiştirilmesi için sürücü kursları açar, özel sürücü kursu açılmasına izin verir ve bunları denetler.
• İlk öğretim ve ortaöğretim okullarının ders programlarına eğitim amacı ile zorunlu uygulamalı trafik ve ilkyardım derslerini koyar.

• Çocuk trafik eğitim parklarının yapılma, açılma, eğitim, denetim ve çalışma esaslarını belirler.
• Resmi ve özel kurslarda eğitilenlerin sınavlarını yapar, sınavlarda başarılı olanların sertifikalarını verir.
• Trafik eğitimi düzenler.
• Trafik eğitim planları hazırlar ve ilgili kuruluşlarla iş birliği yaparak uygular.

Sağlık Bakanlığının Görev ve Yetkileri Nelerdir?

• Trafik kazalarında yaralananları en kısa zamanda sağlık hizmetlerinden istifadelerini temin etmek üzere, karayolları üzerinde ilkyardım istasyonları kurar, bu istasyonlara gerekli personeli, araç ve gereci sağlar.
• Karayollarındaki, trafik kazaları ile ilgili ilk ve acil yardım hizmetlerini planlar ve uygular.
• İlkyardım istasyonları kurar ve personel atar (Acil Yardım Ambulansı bulundurur).

Tarım ve Orman Bakanlığının Görev ve Yetkileri Nelerdir?

• Köy yollarında gerekli düzenleme ve işaretlemeleri yapar
• Kanun ve yönetmeliklerle çıkarılan köy yolları için verilen trafikle ilgili diğer görevleri yapar.

Ulaştırma Bakanlığının Görev ve Yetkileri Nelerdir?

· Karayolu taşımasına ilişkin gerekli koordinasyonu sağlar

Ehliyet Sınavında Çıkan Genel Tanımlar

Trafik, karayolu ve araçlarla ilgili tanımları ayrı başlıklar altında inceleyeceğiz.

Trafik ile İlgili Tanımlar Nelerdir?

TRAFİK KAZASI : Karayolu üzerinde bir veya birden fazla aracın karıştığı ölüm, yaralanma ve zararla sonuçlanmış olaydır.

MÜLK : Devlete, kamuya, gerçek yada tüzel kişilere ait olan taşınmaz mallardır.

YERLEŞİM YERİ (BİRİM) : Kendisine ulaşan karayolları üzerinde sınırının, başlangıç ve bitimi bir işaret levhası ile belirlenmiş olan yerleşme, çalışma ve barıma amacı ile insanların yararlandıkları yapı ve tesislerin bir arada bulunduğu ve karayolu trafiğine etkileri tespit edilmiş olan il, ilçe, köy veya mezra gibi yerlerdir.

ARAÇ : Karayollarında kullanılabilen, motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adıdır.

TAŞIT : Karayolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan araçlardır.

SÜRÜCÜ : Karayolunda, motorlu veya motorsuz bir aracı sevk ve idare eden kişidir.

TRAFİK : Yayaların ve araçların karayolları üzerindeki hal ve hareketleridir.

KARAYOLU (YOL) : Trafik için, kamunun yararlanmasına açık olan arazi şeridi, köprüler ve alanlardır.

GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜ : Görev sırasında, belirli araç sürücülerinin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak şartı ile trafik kısıtlama ve yasaklarına bağlı olmamalarıdır.

GEÇİŞ HAKKI : Yayaların veya araç kullananların, yolu kullanmak sırasındaki öncelik hakkıdır.

DURMA : Her türlü trafik zorunlulukları dışında araçların insan indirmek ve bindirmek, eşya yüklemek, boşaltmak
veya beklemek amacıyla kısa süre için durdurulmasıdır.

DURAKLAMA: Trafik zorunlulukları dışında araçların, insan indirmek ve bindirmek, eşya
yüklemek, boşaltmak veya beklemek amacı ile kısa bir süre için durdurulmasıdır. Bu süre
en fazla 5 dakikadır.

PARK ETME : Araçların, duraklaması gereken haller dışında bırakılmasıdır.

ŞOFÖR : Karayolunda, ticari olarak tescil edilmiş bir motorlu taşıtı süren kişidir.

YOLCU : Aracı kullanan sürücü ile hizmetliler dışında araçta bulunan kişilerdir.

HİZMETLİ : Araçlarda, sürücü hariç, araç veya taşıma hizmetlerinde süreli veya süresiz çalışan kişiler ile iş makinelerinde sürücülerden gayri kişilerdir.

YAYA : Araçlarda bulunmayan, karayolunda hareketsiz veya hareket halinde bulunan insanlardır.

TRAFİK İŞARETLERİ : Trafiği düzenleme amacı ile kullanılan işaret levhaları, ışıklı ve sesli işaretler, yer işaretlemeleri ile trafik zabıtası veya diğer yetkililerin trafiği yönetmek için yaptıkları hareketlerdir.

TRAFİKTEN MEN : Trafik zabıtasınca, bu Kanunda belirtilen hallerde araçla ilgili belgelerin alınması ve aracın belirli bir yere çekilerek trafikten alıkonulmasıdır.

Karayolu İle İlgili Tanımlar Nelerdir?

İKİ YÖNLÜ KARAYOLU : Taşıt yolunun her iki yöndeki taşıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.

TEK YÖNLÜ KARAYOLU : Taşıt yolunun yalnız bir yöndeki taşıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.

BÖLÜNMÜŞ KARAYOLU : Bir yöndeki trafiğe ait taşıt yolunun bir ayırıcı ile belirli şekilde diğer taşıt yolundan
ayrılması ile meydana gelen karayoludur.

ERİŞME KONTROLLÜ KARAYOLU (Otoyol ) : Özellikle transit trafiğe tahsis edilen, belirli yerle ve şartlar dışında giriş ve çıkışın yasaklandığı, yaya, hayvan ve motorsuz araçların giremediği, ancak izinli motorlu araçların yararlandığı ve trafiğin özel kontrole tabi tutulduğu karayoludur.

GEÇİŞ YOLU : Araçların bir mülke girip çıkması için yapılmış olan karayolu üzerinde bulunan kısmıdır.

BAĞLANTI YOLU : Bir kavşak yakınında karayolu taşıt yollarının birbirine bağlanmasını sağlayan, kavşak alanı
dışında bulunan karayoludur.

BANKET : Yaya yolu ayrılmamış karayolunda, taşıt yolu kenarı ile şevbaşı veya hendek iç üst kenarı arasında
kalan ve olağan olarak yayaların ve hayvanların kullanacağı, zorunlu hallerde de araçların faydalanabileceği
kısımdır.

PLATFORM : Karayolunun, taşıt yolu (kaplama) ile yaya yolu (kaldırım) veya banketinden oluşan kısmıdır.

KAVŞAK : İki veya daha fazla karayolunun kesişmesi veya birleşmesi ile oluşan ortak alandır.

TALİYOL : Genel olarak üzerindeki trafik yoğunluğu bakımından bağlandığı yoldan daha az önemde olan yoldur.

ANAYOL : Ana trafiğe açık olan ve bunu kesen karayolundaki trafiğin bu yolu geçerken veya bu yola girerken, ilk
geçiş hakkını vermesi gerektiği işaretlerle belirlenmiş karayoludur.

TALİ YOL: Genel olarak u zerindeki trafik yoğunluğu bakımından bağlandığı yoldan daha az
önemde olan yoldur.

OKUL GEÇİDİ : Genel olarak okul öncesi, ilk öğretim ve orta dereceli okulların çevresinde özellikle öğrencilerin geçmesi için taşıt yolundan ayrılmış ve trafik işaretiyle belirlenmiş alandır.

DEMİRYOLU GEÇİDİ (hemzemin geçit) : Karayolu ile demiryolunun aynı seviyede kesiştiği bariyerli veya bariyersiz geçitlerdir.

TERMİNAL : İnsan veya eşya taşımalarında araçların indirme, yükleme, boşaltma, aktarma yaptıkları ve ayrıca bilet satışı ile bekleme, haberleşme, şehir ulaşımı ve benzeri hizmetlerin de sağlandığı yerdir.

SERVİS İSTASYONU : Araçların bakım, onarım ve servislerin yapıldığı açık veya kapalı yerdir.

AKARYAKIT İSTASYONU : Araçların esas itibariyle akaryakıt, yağ, basınçlı hava, ve yedek malzeme ihtiyaçları ile ayrıca, kişilerin ilk yardım ihtiyaçlarının da sağlandığı yerdir.

MUAYENE İSTASYONU : Araçların niteliklerini tespit ve kontrol edebilecek cihaz ve personel bulunan ve teknik kontrolü yapılan yerdir.

ARAÇ TARTI İSTASYONU : Araçların yüklü veya yüksüz olarak sabit veya taşınabilir cihazlarla tartıldığı yerdir

Ehliyet Sınavında Çıkan Araçlara İlişkin Tanımlar

OTOMOBİL : Yapısı itibarşyle, sürücüsünden başka en çok yedi oturma yeri olan ve insan taşımak için imal
edilmiş bulunan morotlu taşıttır. Bunlardan taksimetre veya tarife ile yolcu taşıyanlara “taksi otomobil”, adam
başına ücretle yolcu taşıyanlara “dolmuş otomobil” denir.

MİNİBÜS : Yapısı itibariyle, sürücüsünden başka sekiz ile ondört oturma yeri olan ve insan taşımak için imal
edilmiş bulunan motorlu taşıttır.

OTOBÜS : Yapısı itibariyle, sürücüsünden başka en az onbeş oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş
bulunan motorlu taşıttır. Troleybüsler de bu sınıfa girer.

KAMYONET : İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3500 kg.’ı geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu
taşıttır.

KAMYON : İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3500 kg.’dan fazla olan ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu
taşıtlardır.

ÇEKİCİ : Romörk ve yarı romörtları çekmek için imal edilmiş oaln ve yük taşımayan motorlu taşıtlardır.

ARAZİ TAŞITI : Karayollarında yolcu ve yük taşıyabilecek şekilde imal edilmiş olmakla beraber, bütün tekerlekleri
motordan güç alan ya da alabilen motorlu taşıttır.

MOTOSİKLET : İki veya üç tekerlekli sepetli veya sepetsiz motorlu taşıttır.

MOTORLU BİSİKLET : Silindir hacmi 50 santimetre küpü geçmeyen, içten patlamalı motorla donatılmış ve imal hızı saatte 50 km’den az olan bisiklettir.

BİSİKLET : En çok üç tekerleği olan ve üzerinde bulunan insanın adale gücü ile pedal veya el ile tekerleği döndürmek suretiyle hareket eden ve yolcu taşımalarında kullanılmayan motorsuz taşıttır.

LASTİK TEKERLEKLİ TRAKTÖR : Belirli şartlarda römork ve yarı römork çekebilen, ancak ticari amaçla taşımada kullanılmayan tarım aracıdır.

İŞ MAKİNELERİ : Yol inşaat makineleri ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli savunma ile çeşitli kuruluşların iş ve hizmetlerinde kullanılan, iş amacına göre üzerine çeşitli ekipmanlar monte edilmiş, karayolunda insan, hayvan, yük taşımasında kullanılmayan motorlu araçlardır.

ÖZEL AMAÇLI TAŞIT : Özel amaçla insan veya eşya taşımak için imal edilmiş olan ve itfaiye, cankurtaran, cenaze, radyo, sinema, televizyon, kütüphane, araştırma araçları çekmek veya taşımak, kaldırmak gibi özel işlerde kullanılan motorlu araçtır.

OKUL TAŞITI : Genel olarak okul öncesi, ilköğretim ve orta dereceli okulların öğrencileri ile sadece gözetici ve hizmetlilerin taşınmalarında kullanılan taşıttır.

KAMU HİZMETİ TAŞITI : Kamu hizmeti için yük veya taşıması yapan bütün taşıtlardır.

RÖMORK : Motorlu araçla çekilen insan veya yük taşımak için imal edilmiş motorsuz taşıttır.

YARI RÖMORK : Bir kısmı motorlu taşıt veya araç üzerine oturan, taşıdığı yükün ve kendi ağırlığının bir kısmı motorlu araç tarafından taşınan römorktur.

HAFİF RÖMORK : Azami yüklü ağırlığı 750 kg.’ı geçmeyen römork veya yarı römorktur.

TAŞIT KATARI : Karayolunda bir birim olarak seyretmek üzere birbirine bağlanmış taşıttır.

TAŞIMA SINIRI (Kapasite) : Bir aracın güvenle taşıyabileceği en çok yük ağırlığı veya yolcu ve hizmetli sayısıdır.

GABARİ : Araçların, yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenli seyirlerini temin amacı ile uzunluk, genişlik ve
yüksekliklerini belirleyen ölçüdür. (Genişlik:2,5 m ; Yükseklik:4 m)

AZAMİ AĞIRLIK : Taşıtın güvenle taşıyabileceği azami yüklü ağırlığı.

DİNGİL AĞIRLIĞI :Araçta aynı dingile bağlı tekerleklerden, karayolu yapısına aktarılan ağırlıktır. (Tek dingil: 10
ton, iki dingil 18 ton)

TRAFİK İŞARETLERİ NELERDİR?

Trafik işaretleri konusunu;

• Trafik Görevlisinin İşaretleri
• Işıklı Trafik İşaretleri
• Yol Çizgileri
• Yol Üstü Çizgileri
• Diğer İşaretleme Elemanları başlıkları altında inceleyeceğiz.

Trafik İşaretlerinin Önceliği

Trafik işaretlerinin yukarıdaki sıralaması aynı zamanda bu işaretlere uymadaki öncelik sıralamasıdır.

Sesli veya yazılı ışıklar; araç trafiğine göre yayaların hareketlerini düzenleyen ışıklardır. Yalnızca yayalara hitap eder.

Trafik Görevlisinin İşaretleri Nelerdir?

Trafik polisinin işaretlerini bilmek trafikte iletişimin kolay hale gelmesini sağlayacaktır.

Şekil 1, 2: Ön ve arka taraftaki trafik duracak, her iki kol yönündeki trafik hareket edebilir.
Şekil 3: Trafik bütün yönlere kapalı, ön ve arka taraftakiler harekete hazırlanmalı.
Şekil 4, 5: Trafiği yavaşlatma hareketi
Şekil 6, 7: Trafiği hızlandırma hareketi
Şekil 8, 9: Sağa, sola çek dur

Şekil 10: Gece “geç” işareti
Şekil 11: Gece “dur” işareti
Şekil 12: Gece dönüş işareti
Şekil 13: Yön tayini

-Bir kavşakta sürücüler; öncelikle trafik polisi veya işaretçisine, yoksa trafik
ışıklı cihazlarına o da yoksa trafik işaretlerine uymak zorundadırlar.

Trafik levhaları ve anlamlarına da göz atamanızı tavsiye ederiz. Sınavda mutlaka bu konudan da soru çıkıyor.

Işıklı Trafik İşaretleri Nelerdir?

• Kırmızı Işık: Aksini gösteren bir işaret yoksa hiçbir yöne hareket edilmez.
• Kırmızı – Sarı Işık: Yol trafiğe açılmak üzeredir, harekete hazırlanılır.
• Yeşil Işık: Yol trafiğe açıktır, aksine bir işaret yoksa durmadan geçilir.
• Sarı ışık: Yol trafiğe kapanmak üzeredir, emniyetle duramayacak kadar yaklaşmış olan araçlar geçebilir, diğer araçlar durmak zorundadır.

• Fasılalı Yanıp Sönen Sarı Işık: Uyarı anlamındadır. Bu yerin yavaş ve dikkatli geçilmesini bildirir.
• Fasılalı Yanıp Sönen Kırmızı Işık: Mutlak duruş yapılmasını ve gidilecek yolun açık ve müsait olduğu görüldükten sonra yeniden hareket edilmesini bildirir.
• Işıklı Oklar: Dönüşleri düzenler. Ok yönünde dönüş yapacak olan sürücülerin ışıklı okun yeşil yanmasını beklemelerini bildirir.
• Yazılı ve sesli ışık: Araç trafiğine göre yaya trafiğini düzenler ve yayalara hitap eder.

Yol Çizgileri

Kesik yol çizgileri: Trafik kurallarına uymak şartıyla sürücülerin, yol ve trafik durumuna uygun olduğunda,
öndeki araçları geçmek için şerit değiştirebileceğini gösterir.

Devamlı yol çizgileri: İki şerit ve iki yönlü karayolunda, dönemeç tepe üstü, kavşak yaya ve okul geçidi, demiryolu geçidi, dar köprü ve tünel gibi yerlerin yaklaşımında şerit değiştirilemeyeceğini ve öndeki araçların geçilemeyeceğini belirler.

Devamlı ve kesik yol çizgileri: Yan yana çizilmiş devamlı ve kesik yol çizgilerinin bulunduğu yerlerde sürücüler, manevra başlangıcında kendilerine en yakın olan çizginin anlamına göre davranırlar.

Yan yana iki devamlı çizgi(Paralel devamlı çizgi): Bu çizgi, yolu bölünmüş yol durumuna getirdiğinden bu çizgi boyunca karşı yönün kullandığı şeritlere girilmez.

Yaya Geçidi Çizgileri: Yayaların karşıdan karşıya güvenle geçmelerini sağlamak amacıyla taşıt yolu üzerine çizilen
çizgilerdir.

Park Yeri Çizgileri: Araçların duracakları yerleri belirlemek amacıyla park yerlerine çizilen çizgilerdir.

Karayolunda Araç Sürme Yasağı Gerektiren Davranışlar ve Cezaları

Uyuşturucu alarak trafiğe çıkanlar;

• Trafikten men
• Sürücü belgesinin 5 yıl süre ile geçici iptali
• Mahkemeye sevk=2 aydan 6 aya kadar hapis + para cezası ile cezalandırılırlar.

Alkol alarak trafiğe çıkanlar;

• Trafikten men
• 1. tespitte 6 ay sürücü belgesinin geri alınması + para cezası
• 2. tekrarında 2 yıl sürücü belgesinin geri alınması + para cezası
• 3. tekrarında 5 yıl sürücü belgesinin geri alınması+ para cezası

Hususi otomobil sürücülerine 0,50 promil, diğer taşıt sürücülerine 0,20 promil alkol alarak trafiğe çıkma serbestliği tanınmıştır.

Alkol ve uyuşturucu kullanımını ölçen teknik cihazın kullanımını kabul etmeyen sürücülere, trafikte men, para cezası verilir ve sürücü belgeleri 2 yıl süreyle geri alınır.1 promilin üzerinde alkollü olduğu tespit edilen sürücüler mahkemeye sevk edilir.

Sürücü belgesi sahibi olmadan trafiğe çıkanlar;
• Trafikten men
• 1. tespitte 1 aydan 2 aya kadar hapis+para cezası
• 2. tekrarında 2 aydan 3 aya kadar hapis+para cezası (hapis cezaları para cezasına çevrilebilir)

18 yaşındaki küçükler için bu ceza, aynı sürelerle çocuk ıslah evlerinde ıslah edilmek suretiyle yerine getirilir.

Aracını sürücü belgesiz kişilerce kullanılmasına izin veren araç sahibine de para cezası verilir)

Araç Kullanma Süreleri

• OTOBÜS – KAMYON – ÇEKİCİ GİBİ araçlarda takograf adı verilen bir cihaz bulunur. Sürücülerin çalışma ve dinlenme sürelerini ve aracın hızını kayıt eder.

24 saatlik süre içinde;
• Toplam 9 saat, devamlı olarak 4,5 saat araç sürülebilir.
• Devamlı 4,5 saat araç kullanan sürücü 30 dk. Dinlenmek zorundadır.

Sürücülerin Karayolu Kullanırken Uyması Gereken Kurallar Nelerdir?

Aksine bir işaret bulunmadıkça bütün sürücüler araçlarını;

• En soldakini sürekli olarak işgal etmemek,
• İki yönlü dört veya daha çok şeritli yollarda, aksine bir işaret bulunmadıkça motosiklet, otomobil, minibüs, kamyonet ve otobüs dışındaki araçları sürenler, geçme ve dönme dışında, en sağ şeritten sürmek zorundadırlar.Çok şeritli yollarda, yol ve trafik durumuna göre hızının gerektirdiği şeritten sürmek,
• Şerit değiştirmeden önce, gireceği şeritteki araçların emniyetle geçmesini beklemek,
• Trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak şekilde şerit değiştirmemek,

Sürücülerin;

• Kavşaklara yaklaşırken yerleşim yerleri dışında 150 m, yerleşim yerleri içinde 30 m mesafe içinde ve kavşaklarda şerit değiştirmeleri,
• İşaret vermeden şerit değiştirmeleri,
• Bölünmüş yollarda, karşı yönden gelen trafik için ayrılmış yol bölümüne girmeleri,
• Dört veya daha fazla şeritli ve iki yönlü yollarda, karşı yönden gelen trafik için ayrılan yol kısmına girmeleri, yasaktır.
• Geçme, dönme, duraklama ve park etme gibi haller dışında şerit değiştirmeleri,
• İki şeridi birden kullanmaları,

HIZ KURALLARI

Türkiye’de Araçların Uyması Gereken Yasal Hız Sınırları ve Sürücülerin Hızlarını Azaltmaları
Gereken Durumlar nelerdir?

Sürücülerin Hızlarını Azaltmaları Gereken Durumlar Nelerdir?

Kavşaklarla yaklaşırken,

 Yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken,
 Devamlı dönemeçli yollarda ilerlerken,
 Demiryolu geçitlerine yaklaşırken,
 Tünellere yaklaşırken,

 Köprü ve menfezlere yaklaşırken,
 Dönemeçlere girerken,
 Tepe üstlerine yaklaşırken,

 Yapım, bakım ve onarım çalışmaları yapılan yol kesimlerine yaklaşırken hızlarını azaltmak zorundadırlar.

Römorksuz bir araca römork takılırsa, aracın hızı saate 10 km. daha düşük olmalı.

TAKİP MESAFESİ

 Sürücüler, önlerinde giden araçları, kendi araçlarının km. cinsinden saatteki hızının en az yarısı kadar metre mesafesinden takip etmek zorundadırlar. Örneğin, 100 km./s hızla giden bir aracın öndeki aracı takip mesafesi 50 m dir.

 Takip mesafesi aynı zamanda, takip eden aracın 2 saniyede kat edeceği yol uzunluğu kadardır. Bu sürenin tespitinde, 88-89 yöntemi kullanılır. (Bu sayılar aralıksız söylendiğinde aradan iki saniye geçmektedir).

Önümüzde giden araç karayolunun kenarında veya üzerinde bulunan herhangi bir sabit iz (yol kenar taşı, direk, ağaç vs.) ile aynı hizaya geldiğinde 88– 89 diyoruz. 89 bittiğinde bizde aynı hizaya gelmişsek sorun yok. Ancak 89 bittiğinde biz o hizayı geçmişsek önümüzdeki aracı yakından takip ediyoruz demektir.

 Konvoy ve grup halinde araç kullananlar, araçları arasında diğer araçların güvenle gidebilecekleri açıklıklar bulundurmak zorundadırlar. Bu açıklıkların ölçüsü takip mesafesinden az olamaz.

 Tehlikeli madde taşıyan araç sürücüleri, yerleşim yerleri dışında diğer araçları 50 m. den daha yakın takip edemezler.

Tehlike Uyarı işaret Levhaları

Genel olarak geometrik yapıları üçgendir. Görüldüğünde hız azaltılır.

Bu işaretler görüldüğü zaman hız azaltılmalıdır.

Trafik Tanzim İşaretleri

Geometrik yapıları daire şeklindedir.

Kenarları kırmızı ise içindekinin yapılmaması veya levhanın içinde gösterilen aracın
giremeyeceği düşünülmelidir.

Levhada mavi renk hâkim ise içindekinin mecburen yapılması gerekmektedir.

Bilgi İşaret Levhaları

Öndeki Aracı Geçme ve Arkadan Gelen Araca Yol Verme

Öndeki Aracı Geçme Kuralı ve Öndeki Aracı Geçmenin Yasak Olduğu Yerler başlıklarını inceleyeceğiz.

Öndeki Aracı Geçme Kuralı

Arkadan gelen aracın bizi geçmeye başlamamış olmasına, Önümüzdeki aracın bir başka aracı geçme niyetini gösteren işaret vermemiş olmasına, Yolun ilerisinin yeterince görüşe açık ve boş olmasına Dikkat edilmelidir.

Geçme eylemi yapacak sürücüler, geçecekleri araç ile kendi araçları arasındaki uzunluk ve hız farklarını dikkate alarak hızlarını ayarlamak zorundadırlar.

Geçilecek araç sürücüsü ikaz edilir
• Sol sinyal verilir
• Girilecek şerit kontrol edilir ve gelen varsa yol verilir
• Geçilecek araçla aramızda takip mesafesi kadar mesafe kala sol şeride geçilir.
• Geçilen dikiz aynasından görülünceye kadar sol şeritte devam edilir
• Sağa sinyal verilerek sağ şeride geçilir

Hangi Durularda Öndeki Aracın Sağından Geçilir?

Geçme eylemi geçilecek aracın sol tarafındaki şeritten yapılır. Ancak aşağıdaki durumlarda öndeki araçların sağından geçilebilir.

• Sola dönecek araçların
• Görev sebebi ile yolun solunda duran, geçiş üstünlüğüne ait araçların
• Trafik mecburiyeti sebebi ile yolun solunda duran araçların
• Yolun ortasından giden tramvayların; Sağından geçilir.

-Şerit değiştirmemek şartı ile bir şeritteki araçların, diğer şeritteki araçları
geçmesi, öndeki aracı geçme sayılmaz.

Geçme yasağı olan yerler Nerelerdir?

• Yaya, okul ve demiryolu geçitlerine yaklaşırken
• Kavşaklara yaklaşırken
• İki yönlü, iki şeritli köprü ve tünellerde öndeki aracı geçmek yasaktır.
• Tepe üstlerine yaklaşırken
• Dönemeçli yollara girerken

Geçilme Kuralı

-İki yönlü iki şeritli yollarda sağa yanaşılır
-Çok şeritli yollarda bulunduğumuz şerit muhafaza edilir
-Her iki durumda da geçilen sürücüler hızlarını artırmamalıdırlar.

Dönüşlerde Nelere Dikkat Edilmelidir?

Bu bölümde;

 Sağa Dönüş
 Sola Dönüş
 Dönel Kavşaklarda Dönüş
 Geri Gitme ve Geri Dönüşler başlıklarını inceleyeceğiz.

Sağa Dönüş

 a- Sağa sinyal verilir.
 b- Sağ şeride veya işaretle
dönüş izni verilen şeride girilir.
 c- Hız azaltılır.
 d- Dar bir kavisle dönülür.
 e- Dönüş sırasında ilk geçiş hakkı, karşıya geçen yayalara, varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere verilir.

Sola Dönüş

 a- Sola sinyal verilir.
 b- Yolun gidişe ayrılan kısmının soluna yanaşılır.
 c- Hız azaltılır.
 d- Dönüşe başlamadan önce sağdan ve karşıdan gelen taşıtlara ilk geçiş hakkı verilir.
 e- Geniş kavisle dönülür.
 f- Dönüş sırasında ilk geçiş hakkı, karşıya geçen yayalara varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere verilir.
 g- Girilen yol çok şeritli ise, en sağ şerit dışında uygun bir şeride girilir.

Dönel Kavşaklarda Dönüş

 a- Dönülecek yönde sinyal verilir.
 b- Hız azaltılır.
 c- Sol veya geriye dönülecekse, orta adaya yakın şeritten kavşağa girilir.
 d- Sağa dönülecekse orta adaya uzak şeritten kavşağa girilir
 e- Girilecek yola yaklaşıldığında sağa dönüş işaretiyle birlikte sağa yaklaşarak dönel kavşaktan çıkılır.
 f- Dönel kavşakta geriye dönülecekse, girilecek yola yaklaşıncaya kadar bulunulan şerit muhafaza edilir.

Geri Gitme ve Geri Dönüşler

Sürücülerin:
 a- Bağlantı yolları, oto yollar ve tek yönlü yollarda (duraklama ve park manevrası dışında), dar taşıt yollarında geri gitme ve geri dönmeleri,
 b- Manevra dışında geriye giderken şerit değiştirmeleri,
 c- Trafiği yoğun olan yollarda geriye dönmeleri yasaktır.

Kavşaklarda Geçiş Hakkı Kuralları

İki veya daha fazla karayolunun kesişmesi veya birleşmesi ile meydana gelen ortak alana kavşak denir.

Anayol tali yol ayrımı bulunan kavşaklarda;

Bir yolun anayol olduğu işaretinden anlaşılır.
• Tramvay hattının bulunduğu yol anayoldur.
• Kavşak kollarından bir tanesi bölünmüş karayolu ise bölünmüş olan yol anayoldur.

Bütün sürücüler tramvaylara yol vermelidirler.

-Tramvay yoluna çıkanlar ise Tramvay yolundaki araçlara yol vermelidir.

Bölünmüş yola çıkanlar bölünmüş yoldaki araçlara yol vermelidir.

Dönel kavşağın dışındaki araçlar dönel kavşaktaki araca yol vermek zorundadır.

İki araçta dönel kavşağa yaklaşıyorsa dönel yol hakkı dönel kavşağa daha yakı olan aracındır.

Soldaki araç sürücüleri sağdaki araçlara yol hakkı vermelidir. Geçi hakkı sağı boş olan aracındır.

GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜ

Görev sırasında belirli araç sürücülerinin, can ve mal güvenliğin tehlikeye sokmamak şartıyla trafik kısıtlama veya yasaklarına bağlı olmalarına geçiş üstünlüğü denir.

Ambulans araçları, yaralı veya acil hasta taşıyan araçlar
• Organ ve doku nakil araçları
• itfaiye
• Asayiş polisi (genel zabıta)
• Trafik polisi (trafik zabıta)
• Kar ve buz mücadelesi çalışmalarında kullanılan araçlar
• Sivil savunma
• Koruyan ve korunan araçlar

 NOT: Geçiş üstünlüğüne sahip araçların 150 metreden görülür lambaları olmalıdır. 150 metreden duyulur sirenleri olmalıdır.
 NOT: Sarı tepeli lambalı araçlar geçiş üstünlüğüne sahip değildir. Sarı tepe lambası araçlara kendilerini belli etmek için takarlar diğer araç kullananlar da daha dikkatli araç kullanırlar.

İtfaiye ve sivil savuma araçlarında kırmızı polis araçlarında mavi veya mavi-kırmız ışık bulunur.

Dar Yollarda Kim Yol Vermelidir?

-Karşıdan gelen araç bizden önce dar olan kısma girmişse, yol vermeliyiz.

Şartlar eşitse;

Öncelikli olarak trafik işaretlerine uyulur, trafik işareti yoksa
• Otomobil
• Minibüs
• Kamyonet
• Otobüs
• Kamyon
• Arazi taşıtı
• LTT. (traktör)
• ĠĢ makinesi
• Motorsuz taşıtlar
Sıralamaya göre herkes kendinden önceki araca yol vermelidir. (basitçe; seri araç önce geçer)

Dağlık ve Dik Yokuşlu Yollarda Ne yapılmalıdır?

-İniş yapan sürücüler, çıkış yapan araçlara yol vermelidirler. (varsa sığınma cebine girerek, sığınma cebi yoksa sağa yanaşıp durarak)
-İniş eğimli yollarda araç hareket halinde iken, motorun çalışmasını durdurmak veya vitesi boşa alarak araç sürmek yasaktır.

Arızalı araçların Çekilmesi ve İşaretlenmesi Nasıl Yapılır?

Arızalı Araç Nasıl Çekilir?

Çekilen Aracın,

 1- Ağırlığı, çeken aracın taşıması sınırından fazla ağır olmayacaktır.
 2- Sürücünün yönetiminde olacaktır.
 3- Işık donanımı bozuk ise, arkasına gündüz 20 x 20 cm. ebadında kırmızı bez, gece kırmızı ışık veya reflektör konur.

Çeken ve Çekilen Araçlarla İlgili Şartlar;

 1- Her iki araç boş olacak, yolcu taşınmayacak,
 2- İki aracın bağlantısı çelik çubuk, çelik halat veya zincirlerle yapılacak,
 3- İki araç arasındaki mesafe 5 m. yi geçmeyecek. Bu açıklık 2,5 m. yi geçtiği
takdirde, bağlantının orta kısmına gündüz kırmızı yansıtıcı veya bez, gece
kırmızı ışık veya yansıtıcı konacaktır.

Freni arızalı olmayan araç nasıl çekilir?

 – Çekme halatı, çekme zinciri veya çekme demiri ile çekilir.
 – Çekme halatının uzunluğu en fazla 5m. olmalıdır.
 – Halatın uzunluğu 2,5m. geçerse kırmızı yansıtıcı bağlanmalı
 – Hız en fazla saatte 20 km olmalı.

Freni arızalı olan araç nasıl çekilir?

 – Çeki demiri ile çekilmeli.
 – Demir uzunluğu en fazla 1m. olmalı.
 – Hız saatte 15 km/h geçmemeli.
 NOT: Her iki durumda da yolcu ve yük taşınmamalı.

Araçların Tescilleri Nasıl Yapılır?

Araç sahipleri araçlarını yönetmelikte belirtilen esaslara göre yetkili tescil kuruluşuna tescil ettirmek ve tescil belgesi almak zorundadır.

Araçları Tescil süreleri Ne kadardır?

• Daha önce tescili yapılmamış bir aracı satın alanlar veya gümrükten çekenler; 3 ay içerisinde aracın tescilini yaptırmak zorundadır.

Araçta Yapılan Değişiklikler Ne Zamana Kadar Bildirilmelidir?
• Renk değişikliği
• Teknik değişiklik
• Araç hurdaya çıkarsa
30 gün içerisinde ilgili tescil kuruluşuna bildirilmelidir.

Tescili araçları NOTER senediyle satın veya devir alan araç sürücüleri, aracı adına tescil ettirmek üzere:
->Gerekli bilgi ve belgelerle birlikte bir ay içinde yetkili tescil kuruluşuna müracaat etmek zorundadırlar.

Tescil belgesi, trafik belgesi ve tescil plakaları araç üzerinde hazır ve uygun durumda bulundurmadan araç trafiğe çıkamaz.

Motorlu araç sürücüleri: trafik zabıtası (polisi) tarafından yapılacak denetim ve kontrol sırasında,
a) sürücü belgesini
b) tescil belgelerini
c) trafik belgesini
d) mali sorumluluk sigorta poliçesini ve tescil plakalarını göstermek zorundadır.

Araç Muayene Süreleri

Muayene süreleri
• Hususi otomobiller, motorlu bisiklet ve motosikletler; ilk 3 yaş sonunda ve her 2 yılda bir
• Resmi ve ticari plakalı otomobiller; ilk 2 yaş sonunda ve yılda bir
• Traktörler; her 3 yılda bir
• Diğer araçlar; yılda bir muayene yaptırılmak zorundadır.

Araç üzerinde teknik değişiklik yapıldığında veya aracın bir kazaya karışması sonucu, kazaya el koyan trafik yetkilisinin aracı muayene ye sevk etmesi durumunda; aracın muayene süresi dolmasa bile muayene
yaptırmak zorunludur.

Muayene süresi geçmiş bir aracın tespiti halinde, 7 gün süreli geçici trafik belgesi verilir. Bu süre içerisinde muayenesi yaptırılmayan araçlar trafikten men edilir.

Sürücü Belgesi Çeşitleri Nelerdir?

• M- motorlu bisiklet
• A1- motosiklet (125. cc ye kadar)
• A2- motosiklet (35 kilovata kadar)
• A – motosiklet (35 kilovatın üzerinde)
• F- Ltt. (traktör)
• B- otomobil, kamyonet
• C1- kamyon (3500-7500 kg arası)
• C- kamyon-çekici
• D1- Minibüs (B sınıfı sürücü belgesi olma Ģartı vardır)
• D- otobüs
• G- İş makinesi
• K- geçici sürücü belgesi (sürücü adayları) (6 ay)
** E(Römork)

Sürücü adaylarında aranan Şartlar Nelerdir?

• M-A1 = 16 yaş
• A2-B-C1-F-G = 18 yaş
• A- C-D1 = 21 yaş
• D = 24 yaş

• İlkokul mezunu (4.sınıfı bitirme şartı) olmak yeterli.
• İşitme cihazı kullananlar ve tek gözü görenler =B sınıfı özel
• Ortopedik engeli olanlar = H sınıfı

Hangi Sürücü Belgesi ile Hangi Araçlar Kullanılabilir?

• A2 sınıfı sürücü belgesi ile M, A1
• A sınıfı sürücü belgesi ile M, A1, A2
• B sınıfı sürücü belgesi ile M, F
• C sınıfı sürücü belgesi ile M, B, C1, F
• C1 sınıfı sürücü belgesi ile M,B, F
• D sınıfı sürücü belgesi ile M, B, D1, F
• D1 sınıfı sürücü belgesi ile M, B, F

Stajyer Sürücülük Nedir?

01.01.2016 tarihinden itibaren ilk defa sürücü belgesi çıkaracak kişiler 2 yıl süreli stajyer sürücüdür. Yanınızda herhangi
bir kişi olmadan her sürücü gibi aracınızı kullanabilirsiniz.

Bu süre içerisinde:

• Alkollü araç kullandığı tespit edilenler
• 3 kez kırmızı ışık ihlali
• 3 kez yayalara ilk geçiş hakkını vermemek
• 3 kez hız sınırını ihlal etmek
• 75 ceza puanının aşılması sürücü belgeleri iptal edilir.

SRC Belge Çeşitleri ve Kullanım Alanları Nelerdir?
 SRC 1: Yurt dışı yolcu taşımacılığı
 SRC 2: Yurt içi yolcu taşımacılığı
 SRC 3: Yurt dışı yük taşımacılığı
 SRC 4: Yurt içi yük taşımacılığı
 SRC 5: Tehlikeli madde taşımacılığı

Trafik Kazalarında Yapılması Gerekenler

Sürücülerin görevleri nelerdir?

• Güvenlik tedbirlerini almak
• Kaza durumunu muhafaza etmek
• İstendiğinde karşı tarafa sürücü belgesi, tescil belgesi ve sigorta poliçesini göstermek
• Yetkililer gelmeden olay yerinden ayrılmamak zorundadırlar.
• Maddi hasarlı kazalarda taraflar “maddi hasarlı trafik kazası tespit tutanağı” nı doldurarak olay yerinden ayrılabilirler. (taraflardan birisi alkollü veya sürücü belgesi sahibi olmadan araç kullanıyorsa trafik görevlisi çağrılır)
• Başında sahibi olmayan bir araca çarpan sürücüler; öncelikle aracın sahibini bulmak veya aracın uygun yerine yazılı not bırakmak ve en yakın karakola durumu bildirmek sureti ile olay yerinden ayrılabilirler
• Ölümle sonuçlanan trafik kazalarına asli kusurlu olarak sebebiyet veren sürücülerin sürücü belgeleri ise 1 yıl süre ile geri alınır.

Tüm insanların görevleri nelerdir?

• İlkyardım tedbirlerini almak
• Olayı yetkililere bildirmek
• Yetkililerin isteği halinde yaralıları sağlık kuruluşuna götürmek zorundadırlar.

Trafikte Asli kusurlar Nelerdir?

• Polisin dur emrinde geçmek
• Kırmızı ışıkta geçmek
• “Taşıt giremez” işaret levhası bulunan yola girmek
• Arkadan çarpmak
• Geçme yasağı olan yerlerde, öndeki aracı geçmek
• Dönüş ve manevraları yanlış yapmak
• Kavşakta manevraları düzenleyen genel şartlara uymamak
• Kavşaklarda ilk geçiş hakkı kurallarına uymamak
• Gelen trafikle karşılaşmalarda geçiş kolaylığı sağlama kurallarına uymamak
• Karşı şeride tecavüz etmek
• Kurallara uygun olarak park etmiş araçlara çarpmak
• Şehir dışı yollarda taşıt yolu üzerinde duraklamak veya park etmek (mecburi durumda da gerekli önlemleri almamak)

Örnek Kaza Tespit Tutanağı

Ceza Puanı ile Sürücü Belgesinin Geri Alınması

• Bir yıllık süre içerisinde 100 ceza puanını aşan sürücülerin sürücü belgeleri iki aylığına geri alınır (yeniden trafik ve çevre bilgisi eğitimine tabii tutulur)
• Aynı yıl içinde 100 ceza puanını ikinci kez aşanların sürücü belgeleri dört aylığına geri alınır. (psikoteknik muayene ye tabii tutulurlar)
• Aynı yıl içinde 100 ceza puanını üçüncü kez aşanlar sulh ceza hakimliklerine sevk edilir.

Para Cezalarının Ödenmesi

• Kesilen para cezaları 1 ay içerisinde ödenmelidir. Ödenmediği takdirde aylık % 5 faiz uygulanacaktır. (ilk 15 günlük sürede ödenmesi durumunda 1/4 (%25) oranında indirim uygulanır)

Taşıtlarda Bulunması Gereken Araç ve Gereçler Nelerdir?

• İç lamba: ücretle yolcu taşıyanlarda
• Stepne: Şehirlerarası karayollarında seyreden tüm araçlarda
• Yangın söndürme cihazı: seri araçlarda; 1 kg. lık 1 adet, ağır taşıtlarda; 6 kg. lık 1 adet; tehlikeli madde taşıyan araçlarda, 6 kg. lık 2 adet (sürücünün hemen yanında olmalıdır)
• İlkyardım çantası: motorlu bisiklet, motosiklet ve iş makinesi dışındaki diğer araçlarda
• Reflektör: Bütün motorlu araçlarda 2 adet (motosiklet,motorlu bisikletler hariç)

Ehliyet sınavına dair tüm detayları bir arada bulunduran ehliyet sınavı ders notları yazımıza da mutlaka göz atmanızı tavsiye ederiz.