Araç değer kaybı, meydana gelen trafik kazası neticesinde hasar gören aracın rayiç bedelindeki azalma durumunu niteleyen bir kavramdır.
Bu kavram, hasar alarak onarım gören aracın ikinci el piyasa değerindeki düşüşü ifade eder. Kısaca araç değer kaybı, kazaya karışan aracın kazadan önceki ikinci el piyasa değeri ile kazadan sonraki ikinci el piyasa değeri arasındaki düşüş farkıdır.
Kazaya karışan araç en iyi şekilde tamir edilmiş olsa bile TRAMER (Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi) kayıtlarında yer alacak olan kaza kaydı nedeniyle, piyasa değerinde bir düşüş olacaktır.
Araç değer kaybı, kazalı aracın kazadan önceki değerine nazaran mali bir kayıp yaşandığından ortaya çıkan bir tazminat türüdür. Buna göre, daha az kusurlu taraf, daha fazla kusurlu tarafa ve/veya sigortacısına haksız fiilden kaynaklı gerçek bir zararın tazmini talebini yöneltmektedir.
Türk Ticaret Kanunu’nun 1409. maddesine göre ise trafik kazası esnasında değer kaybı oluşması durumunda meydana gelen kazada kusurlu olan tarafın trafik sigortası, hem kaza dolayısıyla meydana gelen hasarı ve zararı karşılamakla, hem de doğrudan zarar olarak kabul gören değer kaybını telafi etmekle yükümlüdür.
Değer kaybı talebinde bulunan araç sürücüsünün %100 kusurlu olmaması gerekir. Kazanın oluşmasında tamamen kusurlu olan taraf değer kaybı talebinde bulunamaz. %0, %25, %50 ve %75 kusur oranı olan sürücüler kusurlu olmadıkları oranlarda değer kaybı talebinde bulunabilirler.
Yani %0 kusuru olan kazazede değer kaybının tamamını talep edebilirken %75 kusurlu olan sürücü değer kaybının %25 lik kısmını karşı tarafın kendisinden ya da karşı tarafın sigorta şirketinden talep edebilir.
Araç Değer Kaybı Şartları Nelerdir?
Araç Değer Kaybı Şartları aşağıdaki gibidir:
- İki Taraflı Kaza Olması
- Kazada %100 Kusurlu Olunmaması
- Kazada Araçta bir Hasar Oluşması ve Onarılması
- Parçaların daha önce başka bir kaza nedeni ile onarılmamış olması
– Değer kaybı tazminatı kaza tarihinden itibaren 2 yıl içerisinde talep edilmelidir. Bu nedenle hak kaybına uğramamak için kaza tarihinden itibaren 2 yıllık süre geçmeden tazminat için başvuruda bulunulmalıdır.
– Onarımı yapılan parçaların daha önce başka bir trafik kazasında değiştirilmemiş ya da daha önce onarımının yapılmamış olması gerekiyor. Aksi halde değer kaybı alınamamaktadır.
– Aracın yaşı ve km sınırı ise başvuruda engel teşkil etmemektedir. Önceki yıllarda 165.000 km üzeri araçlarda değer kaybı tazminatı talep edilemiyorken Mart 2020 den itibaren artık bu sınırlama kaldırılmıştır.
1. İki Taraflı Kaza Olması
Araç değer kaybından bahsedilebilmesi için aracınızın çift taraflı bir trafik kazasına karışmış olması gerekmektedir.
Daha net bir ifade ile kendi başınıza yaptığınız kazalar; duvara sürtme, ağaca çarpma ve benzeri kazalar değer kaybı alanına girmemektedir.
2.Exper Raporu Sonucunda %100 Kusurlu Olunmaması
Gerçekleşen kazada sürücünün %100 yani tam kusurlu olması durumunda değer kaybı tazminat talebi söz konusu olamaz. Kazada diğer araç ve kişilerin bir kusuru yoksa değer kaybından söz edilemez.
3. Kaza Sonucu Araçta Bir Hasar Oluşması ve Onarılması
Gerçekleşen kazada aracınızda bir hasar oluşması ve bu hasarın onarım işlemleri sonucunda giderilmiş olması gerekmektedir.
Kaza sonucu meydana gelen hasar onarımı yapılmadan değer kaybı talebi oluşturulamaz. Hasar onarım işlemlerine ait belge ve faturaların değer kaybı başvurusu için kullanılacağını unutmamalısınız.
4. Parçaların Daha Önce Başka Bir Kaza Nedeni ile Onarılmamış Olması
Onarım işlemi gören parçaların daha önce bir başka kaza nedeniyle hasar görerek onarım işlemine tabi tutulmamış olması gerekmektedir.
Bir araç iki kez aynı yerden aldığı hasar nedeniyle değer kaybetmez. Hasarlanan parçası ilk kazasında onarım gördüğü için zaten değer kaybı yaşamıştır.
Ancak aracın ikinci, üçüncü ve diğer kazalarında farklı parçalarının hasar görerek onarıma tabi olmasında elbette değer kaybı gündeme gelecektir.
Değer Kaybı Alınamayacak Araçlar Nelerdir?
Aşağıdaki listede bulunan araçlar ile yapılan kaza sonrasında meydana gelen değer kayıplarınız için talepte bulunulamaz.,
Tekerlekli/paletli ve zırhlı toplumsal müdahale araçları,
Belediye otobüsleri,
Yol süpürme araçları,
İtfaiye araçları
Ayrıca Yabancı plakalı araçların Türkiye’de karıştığı kazalarda yabancı plakalı araçlar için yapılan değer kaybı talepleri kabul edilmeyecektir.
Araç Değer Kaybında Km Sınırı Var mı?
Araç değer kaybı km sınırı 2021 itibarı ile kaldırılmıştır. Her yaş ve kilometredeki araç için değer kaybı alınması söz konusudur.
Ancak tutarın ne kadar olacağı konusu ise aracın piyasa rayici, kilometresi, hasarın TL karşılığı gibi etkenlerin dikkate alındığı formül üzerinden yapılan hesaplama sonucunda ortaya çıkmaktadır.
Kilometre sınırı Mart 2020’ye kadar mevcuttu.(165000 km üzeri araçlar değer kaybı başvurusunda bulunamıyordu.) ancak Trafik Sigortası Genel Şartları üzerinde yapılan haklı bir değişiklikle bu kilometre sınırı kaldırıldı.
Araç Değer Kaybı Başvurusu İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?
- Kaza sonrası tutulan kaza tespit tutanağı,
- Araçların kaza sonrası çekilen, özellikle hasarı gösteren ve her açıdan çekilmiş fotoğrafları,
- Değer kaybı eksperi tarafından tutulan hasar tespit tutanağı,
- Araç ruhsatı,
- Aracın tamir edildiği servisten alınan döküm ve faturalar
Değer Kaybı Davasında Neler Talep Edilebilir?
Dava yolu ile değer kaybının tazmin edilmesi durumunda;
- Kazada tam kusurlu olarak nitelendirilmemiş olan taraf, hasar gören aracının değerinde oluşan değer kaybını,
- İkame araç ya da kazanç kaybı bedeli talep etme hakkına da sahiptir.
Bu talep, özellikle hasar gören aracın serviste ve bakımda kaldığı süre boyunca kiralanan araçlarda veya ulaşım için kullanılan alternatif ulaşım bedellerinin karşılanmasında gündeme gelmekte ve talep edilebilmektedir.
Burada belirtilmesi gereken en önemli hususlardan bir tanesi, doğrudan değer kaybı ile iş kaybı zararlarının karıştırılmamasıdır.
Dolaylı olarak belirtilen giderler, ayrıca belirtilmediği sürece sigorta şirketleri tarafından karşılanmamaktadır.