Balon Balığı Nedir?
Bilimsel adı Lagocephalus Sceleratustur. Tetraodontidae familyasına ait olan balon balıkları tehlike anında kendi boyutunun 5-6 kat büyüklüğüne ulaşarak balon gibi şişmeleri nedeniyle balon balığı olarak isimlendirilmişlerdir.
Yaralandıklarında ya da korktuklarında av olmamak için karınlarını su ile doldurarak kurbağa gibi şişirebilmeleri ve sudan çıktıklarında kurbağa gibi sesler çıkarmasından dolayı kurbağa balığı da deniliyor.
Balon balıklarının derileri pulsuz ve serttir. Bazı türlerinin baş bölgesinde küçük iğneye benzer yapılar bulunur.
Balon Balığı Zehirli Mi?
Balon balığında tetradoksin (TTX zehri) bulunuyor. Zehrinin 2 miligramlık dozunun 50 kilo ağırlığında bir insanı rahatlıkla öldürebileceği söyleniyor.
Karaciğerlerinde salgıladıkları zehir ise hem insanlar için hem de avcı hayvanlar için öldürücü olabiliyor.
Kurbağa balıklarının zehir seviyeleri; türlerine, yaşadıkları bölgeye veya o anki mevsime göre değişiklik gösterir.
Balon balıklarının riskleri nedeniyle ülkemizde 2 türünün Lagocephalus sceleratus, Lagocephalus spadiceus karaya çıkarılması ve satılması yasaklanmıştır.
Balon Balığının Zaraları Nelerdir?
İşgalci bir tür olan balon balığı yerli balık türlerini de tehdit ediyor. Suyun altında pusu kurarak avlarının menzillerine girmelerini bekleyip güçlü dişleriyle beslenirler.
Aşırı saldırgan olan balon balıkları sudaki kan kokusunu çok hızlı şekilde alarak yaralı su canlılarının korkulu rüyası durumundadır.
Ayrıca aç kaldıklarında kendi türleriyle beslenmekten asla çekinmezler.
Balon balıklarının bu aç gözlü ve saldırgan tavırları onları aynı zamanda kolay bir av haline de getirmektedir.
Ancak bu balıkları avlarken mutlaka oltanızın ucuna çelik tel ve çelik iğneler kullanmalısınız. Zira birbiriyle kaynaşmış ve düz olan dişleri oltayı kolayca kesebilir.
Bu bağlamda balıkçıların ağlarını ve oltalarını keserek maddi anlamda zararlara da sebep olmaktadırlar.
Balon balığı avladığınızda mümkün olduğunca dikkatli olmanız gerekiyor. Çünkü keskin dişleri ve güçlü çeneleri parmağınızı kolaylıkla kopartabilecek güçte.
Balon Balığı Yenir mi?
Evet. Balon balığı yenilebilir. Ancak sadece bu balığı pişirme konusunda eğitim almış kişiler tarafından pişirilirse.
Balon balığı için inanılmaz lezzetli ancak yerseniz ölebilirsiniz desek ne derdiniz?
Kedilerin yemediği bir balık yenir mi? Evet. Yanlış okumadınız. Bu balığı karaya çıkarıp kedilere verdiğinizde yemediklerine şahit olabilirsiniz.
Japon mutfağında fugu olarak isimlendirilen balon balığını sadece fugu üzerine eğitim almış şefler tarafından temizlendikten sonra sofralara gelebiliyor.
Ehil olmayan ellerden yenildiği takdirde balon balığının ölümlere sebep olabileceği belirtiyor.
Gözler, alt çene, böbrek ve yumurtalıklarında ciddi oranda zehir barındıran balon balıklarının en ölümcül kısımların ise safra kesesi ve dalak olduğunu biliniyor.
Yanlış şekilde tüketildiği zaman vücutta uyuşma ve titreme belirtiler ortaya çıkıyor. Bu belirtileri nefes almada zorluk, felç, bilinç kaybı, solunum durması, kalp krizi, konuşamama ve boğulmaya bağlı ölümler görülebiliyor.
Balon Balığı İnsana Saldırır mı?
Hayır. Balon balıkları da tıpkı diğer balık türleri gibi su yüzeyinde hareket eden ve kendinden büyük nesneleri tehlike olarak algılayıp uzaklaşırlar.
Ancak çok aç kalan Balon balıklarının insanlardan kaçmadığı hatta insanlara doğru yüzdüğüne rastlanılabiliyor. Bu zamana kadar su içerisinde Balon Balıkları tarafından su içerisinde yaralanan olmamıştır.
Sudan çıkan balon balıkları da yine diğer balıklar gibi suya geri dönmek için saldırgan olurlar. İnanılmaz keskin dişleri parmağı kolaylıkla koparabilecek keskinliktedir.
Balon Balığı Nereden Geldi?
Balon balıkları Kızıldeniz’den sularımıza ulaşmıştır. Süveyş Kanalı’nın 1869’da açılmasından sonra kanal genişletme ve derinleştirme çalışmalarından dolayı Kızıldeniz türlerinden Akdeniz’e gelen türler arasında balon balıkları da bulunuyor.
Akdeniz suyunun özelliklerine çok hızlı şekilde uyum sağlayan balon balıkları üreme şanslarını artırarak popülasyonlarını artırmayı başarmışlardır.
Balon Balığının Faydaları Nelerdir?
İskenderun Teknik Üniversitesi (İSTE) öğretim üyelerinin çalışmaları sonucu balon balığının sert ve dayanıklı dişinden, insan diş protezinde kullanılacak dolgu ve kaplama malzemesi elde edilmiştir.
Balon balıklarının derilerinin altından ve iç organlarından çıkarılan tetrodotoksin (TTX) zehri, ABD, ve Kanada’da kanser ve uyuşturucu bağımlılığı tedavisinde kullanılıyor.
Balon balıklarının salgıladığı TTX isimli zehir, siyanürden 1000 kat daha zehirli ve morfinden 3 bin kat daha güçlü olduğu söyleniyor.
Bu etkili zehir, nöronların arasındaki sodyum kanallarını bloke ediyor ve insanları acıya karşı duyarsızlaştırıyor.
Bu özelliği sayesinde de kanser hastalarının tedavisinde ağrıyı azaltmak için kullanılıyor. Aynı zamanda kişilerin uyuşturucu istemini baskılayabildiği için uyuşturucu bağımlılığı tedavilerinde de kullanılıyor.
Balon balığı türünün popülasyonundaki artışın önüne geçmek ve diğer balık türlerimizin sürdürülebilirliği için Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2020 yılının ilk aylarından başlattığı kampanya ile benekli balon balığı kuyruğuna 5 TL ödeme yapılacağı söylenmişti.
Günümüzde de bu kampanya geçerli olup belirli bir miktar benekli balon balığı kuyruğu bitirdikten sonra paraya çevirmeniz mümkün.
Balon balıklarının sadece benekli türü değil tüm türleri için de bu desteklemenin olması gerekiyor.
Ayrıca zehri ile ilgili çalışmalar yapılarak ekonomik açıdan ülkeye katkı sağlayabileceğinden. Laboratuvar çalışmalarına başlanmalı ya da çalışmalar yoğunlaştırılmalıdır.
Denizlerimizdeki tehlikeyi Balon Balığı Nedir ? yazımızla sizlerle paylaştık. İç sularımızdaki istilacı tür olan İsrail Sazanları hakkında detaylı bilgiye ulaşmak için İsrail Sazanı Nedir? Yenir mi? Zararları Nelerdir? yazımıza göz atabilirsiniz.